Posts
Nhiều nước có tòa án hiến pháp là nơi các cá nhân và tổ chức dân sự có thể kiện chính phủ vì các qui định trái luật hoặc trái hiến pháp. VN chưa có tòa án hiến pháp tuy nhiên vừa rồi đã có tiền lệ ông Cù Hà Huy Hà Vũ kiện thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về kế hoạch triển khai khai thác bauxite ở Tây nguyên. Tôi không rõ vụ kiện này đi tới đâu, nhưng rõ ràng khả năng kiện thủ tướng và chính phủ về những chính sách trái luật là có thể và hợp pháp.
Trong vụ đóng cửa các sàn vàng, bản thân NHNN cũng thừa nhận cơ sở pháp lý của quyết định này chưa rõ ràng (đọc paragraph thứ ba trong văn bản này). Tôi không rành về luật nhưng cho rằng rất có thể quyết định của TT Nguyễn Tấn Dũng trái với Luật Doanh nghiệp. Cho đến khi nào chưa có một văn bản pháp luật (dù là văn bản dưới luật như nghị định, thông tư) cấm loại hình kinh doanh này (dịch vụ sàn vàng) thì nó vẫn hợp pháp. Bởi vậy trên nguyên tắc các chủ sàn vàng có thể kiện quyết định của thủ tướng như trường hợp ông Cù Hà Huy Hà Vũ đã làm. Tôi nghĩ một nhà nước pháp quyền sẽ tôn trọng và hoan nghênh những hoạt động tố tụng chính đáng như vậy.
Nhưng đấy là về nguyên tắc ...
Update: Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cũng thừa nhận chưa có cơ sở pháp lý để cấm các sàn vàng cho đến khi có yêu cầu của Thủ tướng.
Vụ kiện Thủ tướng là hợp lệ nhưng chưa thành tiền lệ bác ạ. Vì tòa án tối cao có tiếp nhận vụ án đâu.
ReplyDeleteCù Huy Hà Vũ chứ bác, không phải Cù Hà Huy Vũ đâu ạ
ReplyDelete@Anonymous (Jan 5): Vâng chắc còn lâu lắm mới có được tiền lệ Toàn án Tối cao VN nhận đơn kiện của công dân và đem ra xét xử Thủ tướng. Nhưng vụ Cù Huy Hà Vũ có thể coi là "tiền lệ" cho việc công dân nộp đơn. Tiền lệ ở đây có thể hiểu là không phải lúc nào thủ tướng cũng đúng, ít nhất theo quan điểm của một số người.
ReplyDelete@Anonymous (Jan 7): Cám ơn bạn. Đúng là con trai của Cù Huy Cận thì phải là Cù Huy ... mới đúng :-)
"Nhiều nước có tòa án hiến pháp là nơi các cá nhân và tổ chức dân sự có thể kiện chính phủ vì các qui định trái luật hoặc trái hiến pháp"
ReplyDelete1.Trái hiến pháp thì kiện ở toà hiến pháp, còn trái luật thì kiện ở tòa hành chính chứ bác nhỉ?
2.Thật khó để kiện TT được:
a. Nếu TT thấy bất ổn có thể rút giấy phép do chính mình cấp (nếu đưa ra được đánh giá khách quan thì không sai)
b. Cấm trong thời điểm này chỉ là tạm thời, chờ khi có Nghị định sẽ có lộ trình bài bản.
Nói gì thì nói, đố chủ sàn vàn nào dám kiện TT, bác nhỉ? ;)
@fuga:
ReplyDelete1. Tôi thấy tòa án hiến pháp ở Mỹ (Supreme Court) hay Úc (High Court) không nhất thiết chỉ xử những vụ vi hiến. Ở những nước này nhiều khả năng một qui định cấm kiểu như cấm kinh doanh sàn vàng sẽ bị kiện theo hướng tổng thống/thủ tướng abuse power, phần nào đó là vi hiến.
2.a. Trong vụ cấm sàn vàng này theo tôi biết các sàn vàng đăng ký kinh doanh theo qui định của Luật Doanh nghiệp. Có thể hiểu là họ mở một cái chợ cho người dân đến mua bán vàng. Nếu mua bán vàng là hợp pháp thì mở chợ cho việc mua bán này là hợp pháp. Rõ ràng thủ tướng phải overrule một vài bộ luật thì mới cấm được một hoạt động hợp pháp. Bộ/sở KHĐT có thể rút giấy phép kinh doanh nếu các doanh nghiệp này vi phạm điều kiện kinh doanh ghi trong giấy phép chứ không thể nêu ra lý do gây instability (không trong giấy phép) để cấm.
2.b. Cấm tạm thời khi chưa có luật thì rõ là vi hiến rồi phải không bác, trừ khi Hiến pháp VN cho phép thủ tướng làm như vậy.
Bác nói đúng, chẳng có chủ sàn vàng nào đi kiện đâu vì họ còn phải lo tìm đường làm ăn khác nữa chứ, có phải ai cũng là Cù Huy Hà Vũ đâu.