iPod index

PPP là một trong những khái niệm kinh tế đơn giản nhất nhưng rất powerful mặc dù rất nhiều empirical tests không support ý tưởng này. (Ngoài lề: hầu hết các research sử dụng unit root test hay cointegration test đều reject PPP. Chỉ mới gần đây, nghĩa là khoảng 10 năm trở lại đây, các test sử dụng non-linear techniques như TAR/SETAR mới có kết quả positive. Hiện tại một bạn PhD người Việt ở ANU đang làm thesis về đề tài này). (Ngoài lề 2: PPP bên cạnh khái niệm kinh tế còn là tên một phương pháp tính tỷ giá mà World Bank đưa ra để có thể so sánh mức sống ở các nền kinh tế khác nhau. Bởi vậy cụm từ "GDP bình quân đầu người theo PPP" phải được hiểu là GDP đầu người được đổi ra một đơn vị tièn tệ không có thật là PPP dollar. Để tiện theo dõi, các nhà nghiên cứu của WB đặt 1 PPP dollar = 1 USD nhưng tỷ giá tất cả các đồng tiền khác với PPP dollar thường khác xa tỷ giá thị trường của đồng tiền đó với USD).

Ngoài project của WB về PPP, nhiều người có thể đã biết đến The Economist's Big Mac Index. Đây là cách tính tỷ giá giữa hai đồng tiền của hai nước cùng có nhà hàng McDonald bằng cách lấy giá của Big Mac (một sản phẩm truyền thống và phổ biến nhất của chuỗi nhà hàng McDonald) ở hai nước chia cho nhau. Ví dụ nếu Big Mac ở Mỹ có giá 1 USD còn ở VN là 10000 VNĐ thì tỷ giá PPP tính theo Big Mac sẽ là 1 USD = 10000 VNĐ, khác với tỷ giá thị trường của USD/VNĐ hiện đang khoảng 17000.

Tất nhiên ngoài Big Mac người ta có thể sử dụng bất kỳ loại hàng hóa nào đồng thời phổ biến ở nhiều nước, có cùng tiêu chuẩn chất lượng, và ít bị ảnh hưởng bởi thuế. Một trong những loại hàng hóa đó là iPod, máy nghe nhạc của Apple vừa được CommSec, một công ty chứng khoán của Úc, sử dụng để xây dựng một chuẩn PPP mới. Nếu tính theo cách này 1 AUD = 0.88 USD, so với hiện tại thị trường đang là 1 AUD = 0.68 USD. Tiếc là VN không nằm trong số các nước được CommSec thống kê. (Ngoài lề 3: Cách đây vài năm VCCI phối hợp với một nhóm economists nước ngoài tiến hành xây dựng một chỉ số cạnh tranh cho các tỉnh của VN. Trong project này có một phương pháp tính PPP cho các tỉnh sử dụng giá trung bình của một bát phở làm đơn vị qui đổi).

Trong giới tài chính và nhất là FX traders, tỷ giá PPP có vai trò như một reference rate so sánh với tỷ giá thị trường hiện tại. Tuy không nhiều traders dùng tỷ giá PPP như forecast, rât nhiều người dùng nó làm confirmation cho các forecast khác.