Friday, November 6, 2009

Gold info


Một số bạn hỏi tôi về giá vàng và các thông tin liên quan đến thị trường vàng. Thú thực tôi biết rất ít về thị trường này (giống như đa số các nhà kinh tế). Tình cờ tôi tìm được presentation này của CMC Market, thấy có một số thông tin bổ ích nên đưa lên đây, có thể một số bạn chưa biết. Tôi sẽ tiếp tục update các links về gold trong entry này nếu tìm được thông tin nào bổ ích.

Update (10/11): Willem Buiter có một cái nhìn khá negative về gold, cho rằng gold đã bị bubble hơn 6 nghìn năm nay. Buiter cho rằng money, dù là gold standard hay fiat money hiện nay, đều có (near) zero intrinsic value. Lý do người ta sử dụng tiền là một công cụ store of value vì đa số tin vào value của money (hay gold), và đó chính là bubble. Buiter đã có lần đề suất tách chức năng store of value và medium of exchange ra, nhưng chỉ là idea chứ không khả thi trong điều kiện hiện nay. Bài viết này của Buiter chỉ ra rằng, vì money, hay gold price, luôn luôn trong trạng thái bubble nên một hệ thống kinh tế phải có multiple equilibria để có thể support được các bubble này. Nếu vậy rõ ràng gold price sẽ không stationary, nghĩa là không có long-run average, mà sẽ shifft từ equilibium level này sang equilibrium level khác. Trong khoảng gần một equilibrium, gold price sẽ do demand/supply quyết định. Nhưng khi nó vượt qua một reflation point nào đó thì nó sẽ không quay về equilibium cũ nữa. Ngoài ra, những lực đẩy để gold price shift từ level này sang level khác sẽ không phải demand/supply mà sẽ là structural changes, dạng như sự ra đời/tan vỡ của Bretton Woods.

Update (17/11): Bác Đinh Tuấn Minh có một bài rất hay về giá vàng và tình hình kinh tế VN khi giá vàng gia tăng. Điều làm tôi ngạc nhiên là khái niệm reserve price mà bác Minh đưa ra (chắc cũng của Austrian school) rất gần với khái niệm bubble của Willem Buiter bên trên. Bác Minh rất "dũng cảm" cho rằng VN cần bỏ mục tiêu tăng trưởng và lạm phát để bảo vệ VNĐ, đông thời tự do hóa việc mua bán ngoại tệ (chấp nhận dollarization). Đây là một vấn đề vĩ mô rất lớn cần suy xét cẩn thận. Tuy nhiên tôi thích cách đặt vấn đề của bác Minh là phải đưa giá vàng và cung cầu vàng vào bài toán vĩ mô, ít nhất là trong monetary policy chứ không phải bỏ ngỏ như trước đây. Quan điểm của tôi vẫn là các nhà kinh tế đã bỏ quên vàng khỏi các mô hình của mình nên đã và đang bị động khi giá vàng tăng vọt.

Update (17/10): Macroman có một đồ thị sau về giá vàng. Sau khi hiệu chỉnh mức lạm phát (tính real price cho vàng), macroman phát hiện ra rằng thực ra giá vàng hiện tại chưa phải là cao nhất mọi thời đại như nhiều người lầm tưởng. Theo đồ thị này giá vàng phải tăng gấp đôi mức hiện tại mới đạt được đỉnh của giai đoạn 70-80.


Update (25/11): RBC Capital Markets tính giá vàng long-term dựa vào giá cổ phiếu của các công ty khai thác vàng, kết quả là giá vàng dao động trong khoảng $940-945/oz.

Update (30/11): Vì không rõ RBC Capital Markets tính giá vàng như thế nào, tôi thu thập giá cổ phiếu của các công ty trong tier I mà RBC đã tính rồi dùng OLS để regress giá vàng với giá cổ phiếu của các công ty đó. Sau đó dùng giá cổ phiếu ngày cuối cùng (27/11/09) để tính fitted values cho giá vàng rồi tính trung bình cho các công ty. Kết quả phụ thuộc rất nhiều vào sample giá cổ phiếu và vàng. Nếu chỉ trong 2 năm cuối thì sẽ ra giá vàng xấp xỉ $1100/oz, nếu dùng 5 năm thì ra $960/oz, nếu dùng hết sample 20 năm thì ra $450/oz. Như vậy có thể đoán RBC dùng số liệu trong khoảng 2-5 năm trở lại đây. Dẫu sao với cách tính đơn giản này giá vàng khó có khả năng tăng lên $1500-$2000/oz như một số dự báo khác (vd của Macroman ở trên).

Update (01/12): John Paulson (tôi đã đề cập đến ở đây) đã mua vào một lượng vàng lớn hơn dự trữ quốc gia của nhiều nước:



Update (15/12): Bloomberg có một bài viết rất nhiều thông tin về gold price. Kết luận chính là buy-and-hold investor không nên mua gold vì ngay cả khi so với gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng, trong 30 năm vừa qua gold return vẫn thấp hơn. Nhưng trong 40 năm qua thì gold lại có return tương đương với S&P500 và cao hơn bank deposit. Như vậy timing để mua gold rất quan trọng như bất kỳ một asset nào khác.

Update (17/12): Bloomberg lại có một bài về gold (một trong 2 tác giả là Phạm-Duy Nguyễn), cho rằng khi central banks trở thành net buyer thì gold price sẽ giảm. Năm 1988, lần cuối cùng sự kiện này xảy ra gold price đã giảm 15%. Năm nay các central banks cũng đang là net buyer, nhưng chủ yếu là các central banks của các nước đang phát triển. Không biết NHNN có mua vàng dự trữ hay không, biết đâu cơn sốt vàng trong nước vừa rồi một phần vì NHNN âm thầm mua vàng?

Update (08/02/10): Barron có một bài phân tích về tình hình giá vàng sụt giảm trong khi risk aversion đang tăng, hệt như giai đoạn khủng hoảng cuối năm 2008. Lý do: carry trade unwinding.

Update (12/05/10): EconomPicData lại có một đồ thị về gold holdings, lần này cho các quốc gia:

Riêng trong tuần lễ 3-7/5/2010, khi căng thẳng về Hi lạp dâng cao, các ETF đã mua vào 943K ounce vàng, nâng tổng số vàng họ đang nắm giữ lên 59.11m oz, tương đương khoảng 1850 tấn. Trong năm 2009, các central banks của một số emerging countries mua vào 425.4 tấn vàng, lần mua vào đầu tiên kể từ năm 1988.

Update (24/5/10): Một dự báo bearish hiếm hoi trong thời gian gần đây: The Curious Capitalist cho rằng gold sẽ mất giá từ 33-50% trong thời gian tới. Lập luận của tác giả này là gold không có intrinsic value giống như tiền giấy nên đang bị bubble vì các nhà đầu tư fly to safety. Khi kinh tế ổn định trở lại thì nhu cầu "trú ẩn" sẽ giảm bớt và giá gold sẽ phải rớt. Bài này có link đến một bài của Fortune cũng có dự báo tương tự.


9 comments:

  1. Dear anh Giang, em có ngó nghiêng qua cái link của bác và nhận thấy nó cũng gần mức "Nguyên lão". Em nghĩ gold price rất khó định lượng và cả định hướng(trend) lý do là ảnh hưởng của cùng 1 yếu tố fundamental nhưng ở 2 thời điểm khác nhau lại rất khác nhau.(Cái này em có thể chỉ ra vô số: jobless claims, correlation between US stocks and gold price, between forex and gold...). Tuy nhiên từ thực tế thì em vẫn "mường tượng" rằng có một "nguyên lý tổng quát" nào đó nhưng nó nhất thiết phải có ảnh hưởng cả từ phía timing. Chẳng hạn cá nhân em cho rằng ảnh hưởng từ interest rate của các central/reserve banks trong năm nay rất khác năm ngoái vì năm trước là cắt ls liên hoàn trong khi hiện tại là tăng liên hoàn(dù mới chỉ có RBA tăng). Có lẽ phản ứng của các financial markets vì thế lại trở nên khác nhau với cùng 1 yếu tố không nhỉ? Tóm lại là em trình bày cũng chẳng ra hồn, không hiểu bác và ai đó có cao kiến gì khác hay không.

    ReplyDelete
  2. Cháu chào bác Giang, cháu là Hằng, 20t, sv năm cuối HVNH. Cách đây nửa năm, cháu bắt đầu dịch báo kinh tế tiếng anh, và cháu luôn cảm thấy khó khăn khi động chạm đến những thuật ngữ mới. Tình cờ cháu tìm thấy blog của bác và cháu đã học tập được rất nhiều. Cháu thấy rất phục kiến thức và tinh thần nghiên cứu miệt mài của bác. Cháu cảm ơn bác rất nhiều!

    ReplyDelete
  3. @Anonymous (2:35AM): Với anh thì nhiều thông tin trong cái presentation đó bổ ích, chí ít anh cũng biết được supply/demand và stock of gold như thế nào. Tất nhiên từ những thông tin fundamental đó suy ra giá vàng thì còn một khoảng cách lớn.

    Anh cũng "mường tượng" rằng phải có một nguyên lý tổng quát "điều khiển" giá vàng, mặc dù R-squared chỉ 20-30% thôi. Cái nguyên lý đó chắc chắn sẽ phải bao gồm 2 ý tưởng kinh tế học: general equilibrium (nên hiểu equilibrium rộng hơn textbook một tý) và market structure.

    Reduced form của cái "nguyên lý" đó sẽ bao gồm những variable mà em đã liệt kê, cộng thêm vài cái state variables nữa để phản ánh tình hình "cắt ls liên hoàn" hay "tăng ls liên hoàn"... Một cơ chế learning (adaptive) cũng có thể có vai trò quan trọng. Anh biết anh Lê Hồng Nhật, giảng viên ĐH QG TPHCM đang phát triển một mô hình learning cho giá vàng.

    @Hằng: Một trong những lý do tôi viết blog này là để giúp đỡ các bạn sinh viên muốn tìm hiểu thêm những điều ngoài sách vở. Bởi vậy tôi rất vui có những positive feedback như của Hằng. Thanks.

    ReplyDelete
  4. Hehe bác lại "tấn phong" em vào giới "học thuật" rồi. Em chỉ là nông dân lội ruộng, lúc rảnh thì "xông" vào hỏi bác thôi. Bác cứ tung ra cả luồng tư tưởng như thế thì ai còn dám vác ná ra "bắn chim" nữa. Tuy nhiên, em (và một phần thế giới) đang rất mong chờ bác Lê Hồng Nhật cứu rỗi sau khi biết thông tin từ bác. Thật lòng xưa nay vẫn thích bác vì cái "cây đời" của bác khá là "xanh" chứ không phải vì cái PHD của bác. "Đồng chí" ở đây em biết có nhiều người rất đáng mến(tỉ dụ bạn QA nhé) nhưng cũng không ít kẻ chỉ thích "vác" mấy tấm "thẻ tre" đi "dọa" những người "chân đất". Mong bác chỉ giáo thêm.

    ReplyDelete
  5. @Anonymous (không thích "học thuật"): Anh nghĩ có 3 cách làm giầu nhanh:
    - Phạm pháp/lừa đảo
    - Trúng xổ số
    - Là genious

    Nếu em không thuộc 1 trong 3 phạm trù trên thì đành phải chịu khó "cày bừa" như anh thôi, không có đường tắt. Mấy cái "thẻ tre" đen xì xám xịt đấy tất nhiên không nên đem đi dọa người khác, nhất là khi nó chẳng có ích gì để phán giá vàng ngày mai sẽ thế nào. Nhưng để "đi cày" thì vẫn có tác dụng, ít nhất cũng để đào bới những "luồng tư tưởng" chán ngắt nói trên để tìm ra một cái gì đó khả dĩ (e.g. 20% R^2) để kiếm ăn.

    Quay lại vấn đề "cây đời" một tý nhé. Nếu em muốn dự báo asset price (vd giá vàng) bằng cách theo dõi correlation thì không khác gì technical analysis lắm. Nghĩa là chẳng cần mô hình mô hiếc gì cả, cứ thấy thằng nào có high correlation là làm một quả pair trade. Những kiểu trade này không phải không làm ra tiền, nhưng em phải rất cảnh giác khi correlation break down. Cái này khó hơn việc tìm ra correlation như em than phiền ở trên, ngay cả giới professional cũng chết như rạ.

    Tình hình hiện nay nhìn chung là asset price đang bị bubble, nhiều người cho rằng do liquidity của Fed và các CB khác. Vàng còn tệ hơn vì India/China đang mua vào, một dạng intervention vào thị trường. Bởi vậy downside risk khá thấp. Khi nào nó sẽ burst? Xem thử cái đồ thị trong blog này nhé: http://econompicdata.blogspot.com/2009/03/ready-to-ride-golden-bubble.html

    ReplyDelete
  6. @Anonymous (không thích "học thuật"):này ông bạn, short quyết liệt được rồi chứ nhảy? Tôi thấy gold này cũng na ná như poker texas hold'em, it's all about equity n wer to play.

    ReplyDelete
  7. Bắt đền bác Giang vì "tội" nói ra mấy điều giản dị ở trên mà em đã biết nhé. Chưa kể tội hay viết sai chính tả.

    Btw, tình cờ em nhận thấy 2 cái abbreviation là TCTK va TTCK chỉ đơn giản là sự làm "lộn xộn" trật tự của 2 chữ cái. Không hiểu có correlation với sự "lộn xộn" của cái gì đó không nhỉ? Bác giàu trí tưởng tượng thì giảng giúp em. Em thì mơ thấy nhiều quả bong bóng (chẳng biết balloons hay bubbles) đang bay trên không phận VN lắm: gold price in VND, USD/VND, real estate etc...

    ReplyDelete
  8. Trí Thức Chân ĐấtApril 12, 2010 at 8:54 PM

    Mới đọc mấy dòng, nửa tiếng anh nửa tiếng việt, lủng cà lủng củng. Nếu đã đánh máy thì tiếng việt luôn đi, có thuật ngữ thì để trong ngoặc kép. Còn google translation thì để luôn bản tiếng anh cho rồi. ...!!!

    ReplyDelete
  9. Trí Thức Chân ĐấtApril 12, 2010 at 8:58 PM

    http://www.vietnamweek.net/gioi-thong-thai-chan-dat

    ReplyDelete

Note: Only a member of this blog may post a comment.