Money multiplier

Năm ngoái money multiplier (mm) của Mỹ đã giảm xuống dưới 1 nhưng tôi không để ý. Đến bây giờ mặc dù khủng hoảng đã qua và kinh tế đang phục hồi mm vẫn tiếp tục giảm (từ 0.95 tháng 1/09 xuống 0.79 tháng 2/10). Chưa bàn về lý do mm vẫn giảm, tôi chợt thắc mắc tại sao mm lại có thể nhỏ hơn 1? Điều này có nghĩa là $1 được Fed tạo ra chỉ còn $0.79 lưu hành trong nền kinh tế? Vậy $0.21 biến đi đâu?

Mở lại macro textbook xem thì định nghĩa của mm là mm=(1+c)/(r+c), trong đó c là cash/deposit

còn r là reserves/deposits. Vậy mm chỉ có thể nhỏ hơn 1 trong trường hợp reserves>deposits. Trước đây điều này chưa bao giờ xảy ra, đơn giản vì banks chỉ giữ một khoản reserves tối thiểu cho nhu cầu liquidity nên r thường nhỏ hơn 1. Một số textbook đinh nghĩa sai r là required reserve ratio (luôn nhỏ hơn 1, do đó mm luôn lớn hơn 1), có lẽ vì lý do lịch sử. Tuy nhiên cuộc khủng hoảng này cho thấy r hoàn toàn có thể lớn hơn 1, do đó việc điều chỉnh required reserve ratio như là một công cụ chính sách tiền tệ sẽ có lúc không hiệu quả.

Thêm vào đó vì Fed và nhiều central banks khác đã bắt đầu trả lãi suất trên bank reserves, các banks sẽ điều chỉnh reserves phù hợp với lãi suất này chứ không minimize reserves như trước đây. Do đó khái niệm money multiplier sẽ không giống như trước, cụ thể sẽ có lúc nhỏ hơn 1 như hiện tại. Hệ quả là so sánh mm hiện tại với mm trong quá khứ sẽ không có ý nghĩa nữa, một điểm cần lưu ý khi phân tích chính sách tiền tệ và money supply.